De reden van ons bezoek was de vraag of hij als 'sjamaan' ons appartement wilde inzegenen, zuiveren,... met een Indiaans ritueel. Voor mij was dat niet alleen vanuit een culturele interesse, maar ook omdat ons appartement al een hele geschiedenis lijkt te hebben. Je kan dan zelf een soort zuiveringsactie houden door salie te branden. Een taxichauffeur wilde me naar de San Francisco-kerk sturen om er water te laten zegenen en het huis met een roos te besprenkelen. Hij raadde me ook aan om rozemarijnstruikjes in de vorm van een kruis boven de voordeur te hangen. Maar onze voorkeur ging naar de authentieke aanpak van een Indiaanse specialist.
Eerst moet je geven om vervolgens te ontvangen, is de wijze leuze. We ontvingen dus vooraf een papier met te kopen ingrediënten: verschillende soorten anjers, bloemenblaadjes, een aantal 'zoete' kruiden (rozemarijn, citroengras, munt, kamille,...), tal van zaden (maïs, aardappelen, bonen, quinoa, pompoenpitten, graan,...), allerlei fruitsoorten (ananas, banaan, mango, peren, appelen, passievrucht, druiven, boomtomaten, perzikken), 6 zoete en 6 zoute broden, heilig hout, een 'havana' sigaar, geursteentjes, kaarsen, maïsbier, heilig water, een platte steen en een witte doek. Het meeste was te vinden op de markt 'Iñaquito', op wandelafstand van thuis. Sommige marktstandjes zijn er gespecialiseerd in dergelijke snuisterijen.
Gisteren was het dan zover, onze 'synergetische ontmoeting'. Wonder boven wonder. Toen de sjamaan binnenkwam, herkende hij onze meubels. Hij had er aan meegeholpen. Zijn familie heeft een lange traditie in de aanmaak van rieten meubels.
Naast enkele bevriende collega's was ook de buurvrouw aanwezig. Met de ingrediënten moesten we een 'waca' of altaar vormen. Waar is het centrum van jullie woning?, vroeg Jaime. 'Dat is de plaats van het ritueel.' Nele en Anneleen kregen de opdracht om op en rond een platte steen alle ingrediënten mooi te ordenen. Alles werd geplaatst in een kompasroos.
De sjamaan dankte voor de uitnodiging. Hij zei vereerd te zijn het ritueel te mogen begeleiden. Alle lichten en gsm's gingen uit en er kon niet meer gefilmd of gefotografeerd worden zodat onze aandacht niet zou worden afgeleid. De ceremonie startte net voor zonsondergang. Jaime sprak geregeld in het Kichwa en vertaalde naar het Spaans. Anneleen en ik haalden een beetje aarde uit de plantenbakken. Bedoeling was ons allen doen beseffen dat we voortkomen uit de 'pachamama', moeder aarde. 'Dat jullie een lang en mooi leven mogen hebben', sprak ie uit.
Onze handen verwarmden zich aan het centrale vuurtje om die warmte door te geven aan ons hart en ons hoofd. De sjamaan groette overledenen en nodigde hun geesten uit op het ritueel. Hij proestte maïsbier uit naar alle kanten, het is volgens hem een lekkernij voor de doden. De idee is dat we iets voor hen doen zodat zij ons dankbaar zijn en achteraf voor ons zullen zorgen. We richtten ons met een groet naar broers en zussen uit alle windrichtingen, planten, dieren, bergen, rivieren, watervallen en planeten. Hij blies op een schelphoorn en floot repetitieve melodietjes. En we dansten ritmisch rond het altaar. Aanvankelijk voelde het wat artificieel aan, uiteindelijk leek het zijn effect wel te hebben...
De sjamaan sloot af met een zuivering. Zijn pluimen van een arend en condor schepten rook en verspreidden die rond onze lichamen. Hij gaf drupjes rozenwater om die op onze huid te laten wrijven. En zo eindigde het ritueel.We konden vervolgens al een deel van de offergaven opeten terwijl de sjamaan meer uitleg gaf bij het gebeurde. We hadden het ook over de nieuwe grondwet. 'Op zich een pas vooruit', zei ie. 'Maar er valt nog veel werk te doen'. Op gebied van onderwijs zouden, volgens hem, 14 departementen moeten worden opgericht. Overeenkomstig de belangrijkste nationaliteiten in het land.
Als ik Jaime rond 20.00 uur naar buiten begeleidde, vroeg hij het altaar nog een nacht te laten staan om het de volgende dag boven de haard te plaatsen. 'Oei', zei ie, 'ik heb nu niet voldoende gevraagd wat er met de arm van Anneleen is gebeurd. Na dit ritueel zal alles harmonieuzer verlopen.'
Stijn
Men vertelde me dat de uitvoering van de nieuwe grondwet heel veel geld gaat kosten. Geld dat er niet is. Dat lijkt me een belangrijk argument. Toch denk ik dat een grondwet de dromen voor een land vertolken. De betaalbaarheid is belangrijk, maar moet dat dan ook een voorwaarde zijn?
Ik zie de link niet meteen met wat men hier in de praktijk bedoelt met 'viático'. Binnen het Ministerie van Onderwijs slaat het immers op een vast bedrag van 90 dollar per dag dat je als functionaris ontvangt om naar de provincies te reizen. Voor die mensen is het eigenlijk een soort extra loon. In principe dient het om je onkosten te dekken. Als je echter zuinig bent, kan je een groot deel van het bedrag overhouden. Het effect is dat iedereen van het ministerie graag naar de provincies reist.
Uit de radiografie bleek dat er een beentje in de buurt van mijn rechterelleboog was gebroken. De dokteres achtte het nodig van ook nog onder de scanner te gaan en er een specialist bij te halen. Stijn en ik vroegen ons af of dit niet een beetje overdreven was. Maar ja, je hebt pijn en kent er zelf niets van, dus dan wil je geen risico’s nemen, hé. Dus een halfuur later werd ik weer opgehaald door de verpleger met de rolstoel om naar de scanner te gaan.
Een strandwandeling als het vloed is...
Meisjes op de loop met een slangetje
verstaat. De cultuur en de eetgewoonten zijn totaal nieuw. De eerste 3 maanden kan je zeker nog niet terug naar huis. En je moet je als kersverse leerkracht volledig uit de slag trekken om aan kinderen van 2 tot 5 verschillende graden les te geven. 'Unidocenten', noemen ze dat hier.
Stijn