7 activiteiten voor het werk op een rijtje

1. Afscheid van Piet. Hij was tot een jaar geleden de verantwoordelijke voor VVOB Ecuador. Hij heeft meer dan 20 jaar voor VVOB gewerkt. Sinds vorig jaar is er een regel dat je als coöperant maar maximaal 10 jaar in een land mag blijven werken.

2. Werkbezoek aan 4 lerarenopleidingen in de provincies Pastaza (jungle) en Chimborazo (bergen). Bedoeling van het bezoek is directe informatie te krijgen over de lerarenopleidingen in functie van de nieuwe Nationale Universiteit voor Onderwijs. En dit via klasobservaties en gesprekken met studenten, docenten en rectoren. In sommige lerarenopleidingen film ik ook een 'best practice'. Samen met Unesco plannen we hiervoor immers een publicatie

De rector van een lerarenopleiding in Riobamba.
Klasobservatie. Een typische situatie: de docent spreekt en de studenten luisteren. Als er een vraag wordt gesteld, dan antwoorden elke keer dezelfden.
Studenten zijn weinig kritisch ten aanzien van hun lerarenopleiding, tenzij je het wat voorkauwt. Nu ja, dat is niet de bedoeling.
In een Indiaanse lerarenopleiding worden 'onderzoeksprojecten' voorgesteld. Er wordt een beetje te makkelijk omgesprongen met statistiek, maar de thema's zijn erg relevant voor de lokale gemeenschappen: migratie, voeding, educatieve materialen,... en hun invloed op de kwaliteit van het onderwijs. Na de presentatie ontvangen de studenten meteen hun punten op twintig. 17 op 20 is al heel weinig. De meesten krijgen een hogere score. De familie van de studenten komt ook luisteren naar de presentaties en schenkt eten aan de docenten. Met nogal vaak cavia en aardappelen. Het beste en duurste van alles. En veel Coca-Cola. Wat viel nog op? Dat ook in deze Indiaanse lerarenopleiding van Colta bijna alleen mannelijke studenten zijn. Anders dus dan in de Spaanse lerarenopleidingen. Indianenfamilies laten hun dochters niet graag studeren. Soms uit angst door de grote afstand naar de hogeschool, soms omdat ze vinden dat dit meer iets is voor de zonen. Dat waren enkele verklaringen van henzelf.

Studenten leren de techniek van zeefdrukken.

Tijdens het bezoek mag ik even voor de klas. Kinderen stellen vragen: zijn er in België ook kabouters?

De weg tussen Riobamba en Quito heet ook de 'vulcaanroute'. Normaal laten die pieken zich niet zo makkelijk zien, maar deze keer wel. In volgorde: Turungahua, Chimborazo en El Altar.

3. Silvia Ortega op werkbezoek. Zij is de rector van de Pedagogische Universiteit van Mexico en wordt door Unesco betaald om hier een kleine week mee te werken aan het voorstel van de nieuwe 'Universidad Nacional de Educación'. De laatste dag worden alle lerarenopleidingen opgetrommeld om over mogelijke scenario's na te denken die hen doen linken met de nieuwe universiteit. Heb zelf daarover een document uitgewerkt met een favoriete keuze voor de vorming van regionale netwerken van hogescholen rond een lokale universiteit. Ben benieuwd wat het gaat worden.

4. We organiseren voor de vierde en voorlaatste keer samen met het Ministerie van Onderwijs een nationaal treffen met alle lerarenopleidingen in Cuenca. In een manege, die is omgebouwd tot feest-en seminarieruimte. Paarden in de buurt. Dat helpt om er iets goeds van te maken.

Heb zelf ook enkele presentaties gegeven. Eentje over wat je in klassen aan gebruiken kunt observeren, bijvoorbeeld: leerlingen die passief moeten luisteren, zinnen doen afmaken, studenten lerarenopleiding als kinderen behandelen, enzovoort.

Met dit groepje (zie foto hieronder) hebben we de workshop georganiseerd. Van links naar rechts: Monserrat (coördinatrice project 'Nationale Universiteit van Onderwijs' - Ministerie), Gaby (Assistente, Ministerie), Paulette (VVOB-assistente die in het Ministerie werkt), Norma (collega bij VVOB) en Jessica (Verantwoordelijke voor samenwerking met lerarenopleidingen, Ministerie).

Niet alleen de Spaanstalige lerarenopleidingen zijn erbij, ook de 5 'interculturele, tweetalige' lerarenopleidingen. De Indiaanse dus. We analyseren video's van lessen die ze hebben opgenomen met eenvoudige camera's die door VVOB werden gefinancierd.

Er wordt heel vaak met 'papelotes' gewerkt. Grote flipover-papieren om het resultaat van groepswerk te presenteren.

Op het einde van de bijeenkomst bezoeken we meestal enkele lerarenopleidingen in de buurt. Ik ga mee met de groep die de lerarenopleiding van Azogues bezoekt. Daar wacht ons een erehaag van studenten en een orkestje op.

Het gaat er vaak eerder stijfjes aan toe in de lerarenopleidingen, maar de klas die ik deze keer observeer, is daar een extreem voorbeeld van. Vooraan staat de docente als een soort pilaar. Studenten lijken instrumenten die je moet bedienen met een vooraf gekopieerd programma. Ai, ai. Hopelijk gaan ze hun voorbeelden 'niet' nadoen.

Gebonden aan de lerarenopleiding (de hogeschool), heb je altijd een proefschool.

Studenten lerarenopleiding observeren de klas en noteren hun opmerkingen.

Op de terugweg rijden we langs het terrein waar de nieuwe 'Universidad Nacional de Educación' zich zal vestigen. Op een mooi veld langs een riviertje.

In Latacunga stoppen we om 'chugchucaras' te eten, een combinatie van varkensvlees, krokante varkenshuid, aardappeltjes uit de oven, gebakken banaan, gebakken maïs en popcorn.

5. Werkbezoek van Martin Valcke, professor aan de Universiteit Gent. Centrale thema: onderwijsonderzoek. We organiseren voor vertegenwoordigers van het Ministerie van Onderwijs, het Nationaal Secretariaat voor Hoger Onderwijs, universiteiten, hogescholen en UNESCO een workshop rond beleidslijnen voor onderwijsonderzoek. In eigen huis. De tweede dag houden we werkvergaderingen in de Ministeries. En de derde dag geeft Martin Valcke een interactieve presentatie op een Internationaal Congres voor Onderwijsonderzoek aan de 'Universidad Central'. Met die universiteit wensen we het onderwijsonderzoek in Ecuador te versterken. We zijn onlangs bijvoorbeeld ook een studie gestart om in kaart te brengen wat er bestaat aan onderwijsonderzoek. Op het einde van het bezoek van Martin gaan we nog even naar Peguche, een weversdorp.

6. VVOB wil de basiscompetenties bepalen voor alle medewerkers. Ecuador is een van de 10 landen waar hierover wordt meegedacht. Ik mag de workshop hiervoor begeleiden. Resultaat zijn de volgende 5 competenties (in het Engels):

Organisational commitment - Cooperation - Liability - Organizing - Continuous improvement

7. Paula Pogré, Argentijnse onderwijsspecialiste, komt toe in Quito. Ze is door VVOB ingehuurd om mee te helpen denken bij de creatie van de Nationale Universiteit voor Onderwijs. Ik ging haar oppikken aan de luchthaven. Die van het hotel hadden haar 'Pobre' (arm) genoemd in plaats van 'Pogre'. We nodigen Paula en een andere Argentijnse onderwijsexperte een avondje uit op kantoor en voor een etentje. Wat raden jullie ten aanzien van VVOB?, is een van de vragen voor hen. 'Dat jullie het Ministerie overnemen', is het antwoord. Ahum.