De president leeft, leve de president!

Balans van de onlusten voorbije donderdag: 10 doden en 270 gewonden. Ongezien sinds lang. Eigenlijk ook onverwacht. Collega’s waren er vooraf gerust in. ‘Het land stond indertijd op stelten toen er maar 1 dode viel, het zal zo’n vaart wel niet lopen’ Maar toen was het anders. De laatste van de 3 verdreven presidenten voor Correa werd door een representatief deel van de bevolking uit het paleis gejaagd. Hij vluchtte met de helicopter. Het was Lucio Gutierrez, die deze dagen door Correa wordt beschuldigd achter de onlusten te zitten. Nu zijn het gewapende mensen met uniform, de politie die normaal in moet staan voor de veiligheid van de bevolking, die de president het vuur aan de schenen leggen. De wereld op zijn kop? De grote meerderheid van de bevolking veroordeelt het optreden van de politie. En die politie, met zijn 42.000 manschappen, blijft gefrustreerd achter. Er is de laatste jaren door de socialistische regering sterk sancionerend ingegrepen waar agenten de mensenrechten bijvoorbeeld niet hadden gerespecteerd. En de laatste nieuwe wet schaft bepaalde voordelen af. Maar de lonen van de politie zouden in het algemeen wel verhogen en er werd al geïnvesteerd in uitrusting.
‘We mogen niet reclameren. Alles wordt opgedrongen. En Rafael Correa heeft ons slecht behandeld. Hij zei ezels tegen ons.’, is de reactie van een agent.

Men verwacht dat de meesten morgen maandag het werk terug hervatten, maar een taxichauffeur vertelde dat ie van een politieagent hoorde dat er nieuwe protesten zullen volgen.

De tijd zal uitwijzen of er effectief een staatsgreep was gepland en of de president echt gekidnapt en met de dood bedreigd werd. Op televisie zagen we in ieder geval wel al kogelinslagen in de wagen waarmee de president werd weggevoerd en we weten dat een van zijn escortemensen het leven liet. Maar ik denk niet dat we van een echte staatsgreep kunnen spreken.

Wat zijn mijn persoonlijke conclusies na deze opeenstapeling van feiten en frustraties, die hebben geleid tot een (voorlopige) climax?

Conclusie 1: de president leeft, leve de president. Mocht de president in het tumult van afgelopen donderdag het leven hebben gelaten, dan zou een ware volksopstand zijn ontstaan. Rafael Correa is voor vele Ecuadorianen de eerste in een lange rij presidenten die echt iets aan de problemen in het land wilt doen. En ik geloof dat zelf ook. Ik merk dagelijks dat er belang wordt gehecht aan onderwijs, dat er werkelijk goede intenties zijn voor dit land. Op verscheidene vlakken. Kan me inbeelden dat vele mensen zeggen: eindelijk iemand die niet corrupt is en het land vooruit wil helpen. Gelukkig staat het leger achter de president. Hopelijk blijft leger en politie grotendeels op een lijn. Zo zal de bevolking zonder wapens ook nooit een burgeroorlog hoeven te starten.

Conclusie 2: er zijn bij politie, militairen, media, universiteiten en de oppositie in het algemeen frustraties ontstaan waar rekening zal moeten mee gehouden worden. De opborrelende tegenstemmen worden nu in de kiem gesmoord, maar zullen vroeg of laat weer op een of andere manier opduiken. Het zou goed zijn als daar lucht aan gegeven wordt. Mensen moeten zelf mogen kunnen nadenken. De 'burgerrevolutie' van de president mag geen eenmans-dogma worden, maar het resultaat van een democratisch en participatief proces dat nog moet uitgevonden worden.
De meeste mensen keuren terecht de extreme en vieze kantjes van de politie af. De politie zelf moet leren, maar de president ook. Een leidersfiguur zou de gemoederen eerder moeten bedaren dan ophitsen. Oppositie blijft altijd nuttig en nodig. Het werkt als een spiegel. En uiteindelijk helpt het niet de spiegel stuk te slaan om je mindere kantjes niet te hoeven zien.

Conclusie 3: de mensen voelen dat er iets verloren is gegaan. Een mentale opdoffer. De president heeft imagoschade opgelopen. In het buitenland en in eigen land. Misschien zijn de intenties prima, de uitwerking is dat niet altijd. Zijn geloofwaardigheid kreeg een deuk.
In Ecuador beslist de president alles. In de praktijk is dat niet helemaal zo, maar iedereen is ervan overtuigd dat elke maatregel of uitspraak uiteindelijk van de president komt. Dat is in Europa of België minder goed te begrijpen. Daar is een opperhoofd slechts een radertje, het systeem kan zelfs zonder hem of haar verder. In het Latijns-Amerikaanse Ecuador is de president effectief iemand die heel veel beslist, maar in de geesten van de mensen is het iemand die ook het hele systeem bepaalt, overeind houdt en verpersoonlijkt. Nu, de sokkel is gaan wankelen. De mensen zijn dus in hun wezen getroffen. Er is geraakt aan de president, dus ook aan iedere Ecuadoriaan die achter de president staat. En dat zijn er nog steeds velen.

Stijn