Even in Vlaanderen...

Tussen zaterdag 17 januari en zondag 15 februari zijn we in België. De derde week van januari en de tweede week van februari nemen we vakantie. En Stijn heeft tussenin nog een vorming van twee weken. Tot binnenkort!
Anneleen en Stijn

Spiegeltje, spiegeltje

Even voorstellen. Dit is Monica, secretaresse op het Ministerie van Onderwijs. Zoals je ziet: ze heeft een borstel in haar haar. Het is een dagelijks ochtendritueel. De borstel verandert enkele keren van plaats. Ik had eerder al een aantal keren gevraagd of ik een foto mocht nemen van die haarbehandeling. En deze keer mocht het.

Als ik de bus naar het werk neem, zie ik vaak meisjes en vrouwen met een toverdoosje hun gezicht bijwerken. Meestal gaat het dan over de ogen, lippen en wangen. Een kleurtje geven. Spiegeltje kijken. Af en toe met een ijzeren mini-SM-tuig de krul brengen in de wenkbrauwen.

'En waarom doen jullie dat?', vraag ik aan mijn vrouwelijke collega's. 'Wel, dat is de schuld van de mannen, zeggen ze'. 'Is dat zo?', pols ik bij hen. 'Maar neen, helemaal niet. Ze doen dat uit eigen beweging', antwoorden de mannen dan.

En ik geloof eigenlijk eerder de mannen. Maar een diepgaander onderzoek is nodig.
Zeker is dat de Ecuadoriaanse vrouwen veel, ook in het openbaar, bezig lijken te zijn met hun uiterlijk. Nog een voorbeeldje: vele vrouwen bedekken hun nagels hier met de meest bizarre ontwerpjes.
Stijn

Van voor kerst tot na nieuwjaar. Het leven zoals het is op het werk.

Een keer moet ik het toch doen: een verslag van allerlei werkmomenten. Ik ben niet geneigd om elke dag foto's van mijn bureauwerk of vergaderingen te nemen, maar hieronder had ik telkens wel een of andere aanleiding.

Even voor Kerstmis. Op de Nationale Directie voor Professionalisering (DINAMEP) van het Ministerie van Onderwijs wordt versiering opgehangen en een 'nacimiento' gemaakt. Dat is een uitvergroot kersttafereel in miniatuur. Tijdens de dagen voor Kerst wordt er elke dag rond 11 uur verzamelen geblazen om te bidden. En op 29 december was er een heus personeelsfeest. Dat begon met een mis.

De laatste week voor kerstmis. We krijgen bezoek uit Brussel. Vera Poppe (rechts) is de nieuwe Programma Officer voor Ecuador en Rwanda. We starten de week in het kantoor van VVOB met een teamvergadering waarop Piet, de verantwoordelijke voor VVOB Ecuador (rechts boven) en onze twee Ecuadoriaanse collega's, Luciano (links onder) en Carlos (links boven) en ikzelf ook op aanwezig zijn.

Een vergadering in VVOB (hierboven)
Ontmoetingen met de verantwoordelijken van de Divisies Lerarenopleiding en Bijscholing van Leerkrachten in DINAMEP

Vergadering met CONESUP (hieronder)

We hebben tal van afspraken met verschillende Directies van het Ministerie van Onderwijs, CONESUP (de Vlir en Vlohra van bij ons) en SENPLADES (een Nationaal Secretariaat voor Planning en Ontwikkeling).

18 en 19 december 2008. We houden ons derde nationaal seminarie. De eerste keer had vooral te maken met de voorbereiding van de 'baseline'studie, een participatief onderzoek om de onderwijssituatie in het land in kaart te brengen. De tweede keer moest die fase afronden en de planningsfase inzetten. Het derde seminarie rondt de planningsfase af via het vastleggen van missie, visie, strategische opties en criteria voor de selectie van de scholen die gaan deelnemen aan ons programma. Ik houd ook een aparte vergadering met een groepje rond het thema lerarenopleiding.

Even tussendoor. Collega Carlos verjaart. Dus onderbreken we met een taart.

De eerste werkweek van januari. We verzamelen met de belangrijkste mensen binnen het thema 'lerarenopleiding' in Ecuador: de academisch directeur van Conesup, de verantwoordelijken van het 'Subsecretariaat voor Kwaliteitsonderwijs' van het Ministerie voor Onderwijs, de president van de Federatie voor Lerarenopleidingen en de directeur van DINAMEP. Een kleine overwinning, want ik slaagde er in deze mensen voor de eerste keer te laten verzamelen. Een groot probleem is immers dat er niet gecommuniceerd wordt tussen verschilende nationale instellingen die rond hetzelfde thema werken. Bedoeling (of alibi) is binnenkort een internationaal seminarie te organiseren.

Vorige week donderdag. Dankzij collega Kirman van Dinamep (links) leer ik het hoofd van een afdeling onderzoek van een Columbiaanse universiteit (midden) kennen. Ik ben de laatste tijd niet zo veel meer op DINAMEP, wel wat meer in het kantoor van VVOB. Binnenkort zullen we ons deeltijds kunnen installeren op de hoogste verdieping van het Ministerie van Onderwijs, op een 'Subsecretaría de Calidad Educativo y Fundamentos Educativos'. De nieuwe bureaus staan al klaar.

Vorige week vrijdag. De vriendin van de dochter van een collega, heet Margarita. Ze studeert nu 'Onderwijs' in de duurste universiteit van het land en woonde tot voor kort een jaar in Zoutleeuw. Ze was er als uitwisselingsstudente van Rotary. Tijdens dat jaar zat ze in het laatste jaar middelbaar, maar volgde ze ook lessen Frans met de kinderen van het vijfde leerjaar in een lagere school. Ze wilde nog eens Nederlands spreken en hoopt iets te leren van ons onderwijsprogramma. Leuk om te horen wat ze denkt van België. Ze heeft enorm van genoten van haar verblijf daar, had wel last van de kou, vond de school veeleisend en at graag frietjes. Twee keer per week volgde ze lessen Nederlands in Sint-Truiden en we hebben dus nauwelijks Spaans gesproken.

Margarita: 'Ik droom ervan om een school met arme kinderen in de bergen op te starten ...'

Stijn

Elk kind krijgt een naam

Toen ik een jongen vertelde dat ik van België ben – 'Bélgica' in het Spaans – vertelde hij dat het de voornaam is van zijn tante. Anderen heten bijvoorbeeld Venezuela of Colombia. Hij zei me dat het hier de gewoonte is om een naam te krijgen die verwijst naar het buitenland. Dat zou iemand meer uitstraling moeten geven. Hijzelf heette Stalin (verwijzend naar de net niet populairste Rus allertijden...!?).

In Ecuador mag je als ouder nu makkelijk eender welke naam kiezen. Vroeger ging dat niet. En dat was een probleem voor de inheemse bevolking, die haar eigen kinderen niet eens de oorspronkelijke, mooie Kichwa-namen met betekenis mocht geven, bijvoorbeeld: zonsopgang, berg, water of ochtenddauw.

De meesten hebben hier meer dan één voornaam en minstens 2 familienamen (van vader en moeder). Ze vinden het dus eigenaardig dat ik maar één voornaam en enkel de familienaam van mijn vader draag.

Stijn Ecuador Janssen Kesters (...)

Uitspraak

Op de eerste januari loop ik via het strand naar het dorpje 'Las Tunas', op zoek naar een kapper. Ik herken er meteen een jonge gast die ik eerder al had ontmoet. Hij en zijn vriend komen toegelopen en zeggen iets van 'Fei ao'. Ik denk eerst dat ze iets in het Engels willen zeggen en herhaal hun woorden: 'Fei ao?' Ze antwoorden nu duidelijker: 'Feliz año'. Aaaah, ook een gelukkig nieuwjaar!
Er wordt gezegd dat de mensen van de kust met een hete aardappel in hun mond lijken te spreken. En dat is te merken. Ze spreken hun woorden niet zo goed uit.

Het doet me denken aan een verhaal van kerstavond. We waren bij Sara en Tom. En de Engelsman James, die we daar leerden kennen, sprak over de periode dat hij pas in Ecuador was. Als hij zijn naam zei, dan hadden vele mensen het haast meteen over die overbekende 'chamme bon' (fonetisch geschreven dan). Zo van: allez, ken je die niet? Neen, moest hij bekennen. 'Ik ken geen 'chamme bon'. Pas later had hij door dat ze het over 'James Bond' hadden.
Het lijkt erop dat de meeste Spaanstaligen in Latijns-Amerika zeer moeilijk herkenbaar Engels kunnen spreken.

Stijn

Of de internationale crisis ook in Ecuador is toegekomen?

President Correa waarschuwde onlangs dat de Ecuadorianen de broeksriem zullen moeten aanhalen omwille van de wereldwijde crisis. En de Ecuadoriaanse bevolking bestempelt de financiële crisis als derde belangrijkste feit voor 2008.

Een tiental jaren geleden hadden de Ecuadorianen al hun eigen financiële crisis. Banken gingen failliet en de Amerikaanse dollar werd ingevoerd als nationale munt. De gevolgen van de internationale crisis zijn deze keer eerder indirect.

Eind 2007 werd Ecuador opnieuw aanvaard als actief lid van de OPEC (organisatie van olie-uitvoerende landen). Vanaf begin dit jaar mag het land van die organisatie 40.000 minder vaten ruwe olie verkopen. En dat terwijl de prijs van de Ecuadoriaanse olie gezakt is naar 11 dollar per vat, een prijsdaling van meer dan 100 dollar sinds juli vorig jaar. Dat betekent volgens de krant 'El Diario' (van 30/12/08) veel minder inkomsten voor het land, ongeveer 800.000 dollar per dag.

Andere sectoren moeten zich ook wapenen tegen de crisis.* De export van landbouwproducten, scampi's en vis leidt onder het gebrek aan liquiditeit, de afgenomen vraag en de devaluatie van vreemde munten. Sommige bloemenkwekers lieten hun prijzen al zakken, de uitvoerders van broccoli verbeterden hun productiviteit. Er worden minder larven gezaaid voor scampi's en men verlaagt het aantal werkuren van vissers. De afname van bananen blijft eerder stabiel, de bananenhandelaars kunnen rekenen op vaste klanten.

Je kan bloemen zien als luxeproducten. De bloemenmarkt leidt dus onder de afgenomen vraag. De meeste bloemen belanden in de Verenigde Staten. Op de tweede plaats staat Nederland met 4.582, 81 ton tussen januari en september 2008. De visuitvoer gaat vooral richting de Verenigde Staten, Colombië, Venezuela, Italië en Spanje. En opvallend: scampi's en daarvan afgeleide producten worden vooral verkocht aan de Verenigde Staten, Spanje, Italië, Frankrijk en België (op de vijfde plaats!).

(* Volgens El Comercio van 29 november 2008)

Stijn

President Correa man van het jaar

De president van Ecuador, Rafael Correa, en het referendum dat op 28 september de nieuwe grondwet heeft goedgekeurd, worden door de Ecuadorianen als persoon en feit van het jaar 2008 verkozen. Dat blijkt uit een onderzoek van het bedrijf Cedatos. 32,6 procent van de bevraagde personen kiezen president Correa als belangrijkste persoon van het jaar. Daarna volgt Jaime Nebot, tegenstander van de president en burgemeester van de havenstad Guayaquil, met 16, 7 procent. Op de derde plaats staat voetbalploeg 'Liga Deportiva Universitaria' uit Quito. Deze ploeg won in juli de 'Copa Libertadores de América' en verloor nog maar pas de halve final tegen Manchester United op de Wereldbeker van Clubs in Japan.
(Bron: El Diario, 30 december 2008)

Gebruiken van oud op nieuw in Ecuador

Ik som even op:
- gele kleren aandoen. Geel staat voor geluk. Er wordt vooral geel ondergoed door vrouwen gekocht;
- een bad nemen met 3 zepen: zwart, blauw en van rozen. De donkere en de blauwe zeep is om al het negatieve af te wassen. De zeep van rozen is om het goede te laten komen;
- 12 druiven eten en 12 wensen uiten;
- een reiskoffer vullen met geld, cadeaus en kleren en daarmee een kwartiertje in je buurt gaan wandelen. Je hoopt zo het jaar nadien op reis te kunnen gaan;
- een dollarbiljet in je handpalm plakken en dat goed vastdrukken vooraleer je een gelukkig nieuwjaar wenst. Zo zal het je niet aan geld ontbreken in het volgend jaar;
- je zakken vullen met linzen of rijst als teken van overvloed, zo zal er geen terkort zijn aan eten of geld;
- gedurende het hele jaar een biljet in je portefeuille houden, maar niet besteden.

En het meest opvallende gebruik in Ecuador is dat je een pop maakt of koopt en die van oud op nieuw opbrandt. Je vernietigt zo ‘je eigen oude ik’ of iemand anders met alle slechte eigenschappen om zo herboren het jaar te kunnen aanvatten.

Stijn

Eerst nog rustig zittend voor de deur... (tijdens de laatste dagen van het jaar)

En dan onverbiddelijk het vuur op... (om middernacht)

En toen gingen we naar de kust... (deel twee kerstvakantie)

Dit is een 'palma de navidad', een kerstpalm

Onze verblijfplaats bevindt zich op de hoogste verdieping van een torenbouw (zie foto hierboven). Het maakt deel uit van een ecologisch en sociaal voelend 'Alandaluz' en kreeg daarvoor ook verschillende prijzen, recent nog van Lonely Planet.

We vieren er ook oud op nieuw. Voor het eerst in ons leven eten we twee kanjers van een kreeften. Daarna tukken we op het strand tot we merken dat alle hotelgasten er zich verzamelen om met champagne te klinken op het nieuwe jaar. Iedereen verzamelt zich rond het kampvuur. En we eindigen de avond in het centrale bamboogebouw, waar een broer en zus van ongeveer 18 jaar ons de dansvloerop sleuren. We leren enkele pasjes salsa...

Stijn

Het eerste deel van onze kerstvakantie...

Op kerstdag vertrokken we met de bus richting 'selva', het oerwoud. Dat ligt in het oosten van Ecuador, grenzend aan Peru. Eerst overnachtten we in Tena, de volgende dag kwamen we toe in het dorpje Misahuallí.

Aan een rivierstrandje bij Misahuallí wemelt het van de apen. Ze zijn het gewoon om tussen de mensen te vertoeven.

De eigenares van het winkeltje (rechts onder) hoort elke dag over burenruzies, ontrouw en kleine diefstallen. Boven haar winkel komen dagelijks dorpsbewoners hun kleinere conflicten uitpraten zonder dat er een rechtbank aan te pas komt.

We logeren in een 'lodge' met zwembad... Een tip van een collega. De jungle is super. We proeven er eventjes van. Een vlottentocht. Een wandeling. Braafjes. Om dieper het oerwoud in te duiken, reserveer je best minstens een week.

Onze verblijfplaats ligt aan een dorp. En het is dan leuk om even te kunnen ontsnappen uit ons eigen toeristisch reservaatje. Een wandelingetje door het dorp. Meisjes die de was in de rivier doen en tussendoor van het water drinken. En wij gaan iets drinken met onze nieuwe vriendjes: een Baskisch-Ecuadoriaans koppel. Het meisje blijkt de zus te zijn van een bekende Ecuadoriaanse zanger (Fausto Miño).

Zalig zoveel leven. Altijd en overal. Als je aan het eten bent. Insecten bij het zout en bij je groenten. Of op wandel. Een wandelende tak. En vlinders die je zweet wel lusten. Planten en dieren soms buiten proporties: heel klein, maar nog vaker buitenmaats groot.

Volgens Wikipedia leven in het regenwoud leven ongeveer 2,5 miljoen insectensoorten, tientallen duizenden plantensoorten, en bijna 2000 soorten vogels en zoogdieren. De diversiteit van plantsoorten is de hoogste ter wereld. Sommige deskundigen schatten dat één vierkante kilometer meer dan 75.000 typen bomen en 150.000 soorten hogere planten kan bevatten. Eén vierkante kilometer Amazoneregenwoud kan ongeveer 90.000 ton levende planten herbergen.
Eén op de vijf van alle vogels in de wereld leeft in de regenwouden van de Amazone. Tot op heden zijn er 438.000 plantensoorten van economisch en sociaal belang in het gebied geregistreerd, maar daarnaast moeten er nog een hoop soorten worden geregistreerd, ontdekt of gecatalogiseerd.

Stijn