Terug uit het oerwoud

We zijn net terug van de 'selva', het oerwoud. Tijdens de terugrit vanuit Puyo ontving ik een sms-berichtje in het Spaans van Kunamp, een jonge Shuar-leider: 'Het leven en de bestemming van het oerwoud heeft ons doen ontmoeten in mijn wereld. Een goede reis en tot gauw, vanuit de selva.' De ontmoetingen met Indianen zijn elke keer erg spiritueel. Wijze mensen.

Woning van Shuarvolk

Er zijn zo'n 14 volkeren in Ecuador. Een van de grotere indianengroepen, de Shuar, telt tussen de 80.000 en 90.000 mensen. De Shuar zijn nooit overmeesterd geweest door de Inca's of de Spanjaarden. Slechts toen de missionarissen doordrongen, lieten er zich een aantal bekeren. Nochtans is de 'waterval' voor de Shuar zowat het meest heilige dat er bestaat. Dit is dus anders voor de 'Kichwa'-mensen, die eerder de bergen als goden zagen.

Anneleen en Karlien in typisch huis van Shuar

De Shuar waren een strijdersvolk. Ze leefden - en sommigen leven zo nog vandaag - in ovale hutten met muren van stevig palmhout en de daken afgedekt met palmbladeren. Een kant van de binnenruimte is voorbestemd voor vrouwen en kinderen. De andere helft is voor de mannen en eventuele bezoekers. Een Shuar-man had meestal meerdere vrouwen, ook nu nog soms. Dat zijn vaak zussen en nichten van de eerste vrouw. Vandaag zijn de jonge vrouwen er echter niet meer voor te vinden, zegt onze contactpersoon. De traditie was alsvolgt: de man krijgt op zijn 18de een meisje van 6 jaar toegewezen. Hij heeft een jaar de tijd om te bewijzen dat ie een geschikte man is. En als het meisje geslachtsrijp is, mag hij sex met haar hebben. Vooraleer het zover is, hebben ze dus de tijd gehad om eventuele problemen in hun relatie op te lossen. Ze zijn dan een volwaardig koppel. Als er meerdere echtgenoten in huis zijn, wisselt de man af met wie hij slaapt. Elke vrouw heeft op een tiental minuutjes lopen van het huis een eigen tuintje. Alleen daar kan ze sex hebben met haar man. Het is ook de plek om te bevallen.
De Shuar weten heel veel van de natuur. Voor elke kwaal of ziekte bestaat er wel een gepaste plant.

Platgereden boa onderweg

Tijdens ons bezoek aan een Shuarfamilie, komen we in contact met Kunamp, die binnenkort naar de Verenigde Staten reist om er te trouwen met een blond meisje. Hij is de vijfde in een rij van 23 kinderen, zijn vader heeft 2 vrouwen. Kunamp laat ons enkele huizen zien van de familie en vertelt over medicinale planten. Het plaatselijke gezondheidscentrum combineert de eigen traditionele wijsheden met de moderne geneeskunde.
We bezoeken ook een schooltje. Het telt 8 leerlingen. En we worden uitgenodigd op een middagmaal met rijst, pasta en stukjes vis.

Hoe moet je je kost verdienen zonder de natuur al te veel schade toe te brengen? Voor Kunamp (jongen met lange staart) is een mogelijke oplossing het gemeenschapstoerisme. Zijn familie nodigt vrijwilligers uit om te helpen planten en hij wil binnen een jaar toeristen ontvangen in zijn nieuwe woonst. Voor de bouw moeten ook enkele bomen sneuvelen, maar dat is natuurlijk nog iets anders dan roofbouw.
Dat was het verhaal van vandaag. Voorbije zaterdag gingen we - zonder het te willen - naar een soort dierentuin voor vogels. We dachten vooraf meer aan een safari-park, maar de vogels zaten in kleine kooien. Prachtige vogels. Ik kon het niet laten om de eigenaar te vragen ten minste grotere kooien te voorzien. 'Dat kost veel', reageerde ie.

In de namiddag gingen we naar een botanisch park waar we van een sympatieke Noord-Amerikaan uitleg kregen over de Shuarcultuur, medicinale planten en een droog, milieuvriendelijk toilet.

Stijn

Chris, een Noordamerikaanse bioloog. Bij de Ayawasca.

Enkele websites:

- http://www.inodoroseco.blogspot.com/

- http://www.fundecoipa.com/