Het lerarenprofiel voor Ecuador

De laatste maanden heb ik - naast het werk voor de creatie van de 'Universidad Nacional de Educación' - ook kunnen bijdragen in de constructie van het lerarenprofiel. Het Ministerie van Onderwijs had bepaald dat eerst de 'beste scholen' (volgens de nationale proeven van 2008) zouden worden bezocht en geobserveerd. Mijn collega, Norma, en ik gingen dus ook mee een aantal scholen bezoeken. Rijke, private scholen in grote steden en arme, publieke scholen in afgelegen gebieden. Altijd interessant om de lessen te kunnen observeren en interviews te doen met leerkrachten en directie. Je leert zo veel over het onderwijssysteem in de praktijk.

Maar de bedoeling om daaruit een lerarenprofiel af te leiden leek ons een beetje raar. En uiteindelijk geeft het Ministerie zelf toe dat ze uiteindelijk veel klassieke lespatronen hebben gezien. Ze verwezen naar het soort proeven, die ook vooral polsten naar het reproduceren van kennis. In de klassen van de scholen die ik bezocht, zag ik inderdaad dat de leerkracht steeds alles in handen heeft, kinderen moeten gewoon herhalen en uitvoeren wat de leraar zegt. Volgens strakke vooraf bepaalde schema'tjes. Er is weinig variatie in didactiek. De kinderen mogen alleen af en toe antwoorden. Een passieve bedoening voor hen. En vaak is er weinig uitdaging aan voor hen.

Een leerling mag wat voorlezen van de juf.Ik verveel mij, dus speel ik wat met de haren van degene die voor mij zit. Soledad, een van de jonge onderzoeksters (een sociologe), interviewt de leerkracht. Wat zijn je doelstellingen? Hoe bereik je die? Etc.
Sommige scholen die we bezoeken, zijn niet makkelijk te vinden. Lokale bewoners sturen ons naar alle kanten.
In een school waar een leerkracht meerdere leerjaren voor zich neemt, is de klas ingedeeld in verschillende groepen.
Een meisje dat alleen is in haar groep, wordt voortdurend afgeleid...
Als het pauze is, rennen alle kinderen naar een lokaal. Wat is daar dan te doen? Er staan computers met (educatieve) spelletjes...
De les begint terug in een andere school. Buiten! Links op de foto zie je een van de 'onderzoekers'.
Tijdens de pauze spelen deze kinderen met wat ze tijdens de les niet mochten. En een hond komt even binnenpiepen. De schoolbezoeken zijn intussen afgerond. We zijn gestart met interne workshops waarbij we moesten bepalen hoe we het lerarenprofiel zien. Mijn bekommernis is dat verschillende onderdelen van het ministerie aan een of ander onderwijsprofiel werken, elk op een andere manier, om uiteindelijk telkens een andere interpretatie te hebben van wat een profiel is. Bovendien waren er - met de steun van OEI - al 'standaarden' voor de leerkracht uitgewerkt die in principe ook al konden dienen voor het profiel.
Met de hulp van de komst van Roger Standaert (vanuit zijn macro-visie) en Mark Paquet (met zijn visie vanuit een lerarenopleiding) eind oktober slaagden we erin een voorstel uit te werken dat zowel een eigen methode oplevert voor de constructie van het lerarenprofiel - rekening houdend met de standaarden - als een oplossing aanreikt om de verschillende onderwijsprofielen op elkaar af te stemmen.

De komende maanden zullen we zowel binnen als buiten het Ministerie werken aan de indicatoren voor het lerarenprofiel. We hopen tegen eind dit jaar, begin volgend jaar dit proces af te ronden. Kan wel iets op gang brengen in de klas... Als je bijvoorbeeld in een indicator suggereert dat klasafspraken echt in overleg met de leerlingen worden bepaald, dan kan je wel iets doen bewegen in de klas. Boeiend, hoor! Bedoeling is twee niveaus van het lerarenprofiel te bepalen: die van de pas afgestudeerde of beginnende leerkracht en die van de leerkracht met ervaring. Wordt dus vervolgd...