Deze eindejaarsdagen in Quito

Een negental dagen geleden begonnen nogal wat Ecuadoriaanse, katholieke families de 'novena'. Ze komen elke avond samen om te bidden, verhalen voor te lezen, zingen, kinderen iets laten presenteren en om te eten. Lijkt me een mooi gebruik. Nu het vanavond kerstavond is, zijn ze helemaal voorbereid.

Vandaag kwam onze buurvrouw langs om ons een 'paasbrood' te schenken. Ja, een paasbrood voor kerstmis. Met geconfijt fruit. Hum. En gisteren kreeg ik op het werk een mand met drank, koekjes, kaas enzomeer mee. Ook heel typisch voor het eindejaar hier. In de supermarkten zie je zo hele stapels 'voedselpakketten' opgestapeld. Met vaak echt basisproducten, zoals rijst. En dan is er nog iets... Sommige collega's van het Ministerie van Onderwijs en VVOB schenken deze dagen kleine cadeautjes aan collega's en vrienden. Iemand geeft een chocolatje, iemand anders een emmertje snoep, nog iemand anders een kaartje met een boodschap. Zo heb ik bijvoorbeeld een kaartje van een collega van het ministerie ontvangen. Ze schrijft dat ik altijd zo actief ben. En dat als ze soms moe is, ze hoopt dat ik in de buurt ben... Een mooie, grappige kerstboodschap. Gisteren werd trouwens een mis georganiseerd op de verdieping van het ministerie waar ik altijd werk.

Rene heeft een plan

Rene moet zo'n 25 jaar zijn. Hij is geboren in Puerto Quito, op een 3-tal uurtjes rijden van Quito. Toen ie 8 a 9 jaar was, poetste hij schoenen, zoals zoveel jongens van die leeftijd in arme, Ecuadoriaanse families. Rond zijn 13de gaat ie helpen in de bouw. Als scholier legt hij zich wat sterker toe op wiskunde, hij merkt immers dat vele kinderen en jongeren problemen hebben met dat vak. Rene kondigt dat aan in zijn omgeving en met zijn bijlessen verdient hij wat extra geld. Hij beslist 'op afstand' Bedrijfsbeheer te studeren in de Universidad Central. Eenmaal afgestudeerd, wordt hij wiskundeleerkracht in een katholieke middelabere school. Even nadat hij daar moet wijken voor een vastbenoemde, belt de burgemeester met de vraag om boekhouder te worden bij de gemeente. Dat doet ie tot hij daar ook zijn job verliest. Nu werkt Rene als boekhouder bij 'Artsen zonder Grenzen' op een eilandje voor de kust van Esmeraldas, maar hij zou graag een eigen initiatief starten. In het weekend is ie thuis in Puerto Quito. Vandaag had hij dus tijd om bij ons in Quito langs te komen. Via internet was hij immers toevallig terechtgekomen op de site van mijn broer Ward (http://www.oliepers.be/). Rene zou van hem graag een pers kopen om olie te persen van het zaad 'sacha inchi'. Dat is een zaadsoort die je in de junglegebieden van Peru en Ecuador vindt. De Inca's aten dit al. Rene wil samen met een groepje lokale boeren een coöperatieve opstarten. Hij had zelf al getracht een pers te maken, maar dat leek niet te lukken. Vandaag bracht hij een een zakje van het zaad om het in België met de pers uit te proberen. Ben benieuwd. Alleszins een knap initiatief. Rene heeft een plan. En dat past - op kleine schaal - in het ontwikkelingsplan 'buen vivir' (goed leven) van Ecuador. Men wil immers niet alleen meer primaire goederen verkopen aan andere landen, maar zelf ook verwerken. De olie van de 'sacha inchi' kan gebruikt worden voor eigen consumptie en voor cosmeticaproducten.

Kinderen

De laatste maanden hebben Anneleen en ik al een beetje mama en papa kunnen spelen... We kregen Zoe en Camila op bezoek. Een avondje babysitten bij Tygo van Pepijn en Meike. En tijdens enkele uitstapjes, bijvoorbeeld naar de zee, waren er steeds kinderen in de buurt.

De ontdekking: onder een bloempot op het terras heeft zich een schorpioen verstopt. Sensatie!

Het speelgoed raakt uitgespeeld. De schorpioen blijft niet interessant. Wat dan? Speculaas bakken...

We rijden naar zee met Pepijn, Meike en Tygo. Wim, Jolanda, Feike en Janna zijn ook op komst.

Melanie helpt Wim de trappen op. En hier de grote zus.

Met Tygo in zelfde outfit

 

Feike, mijn grote vriend

De Sint in Ecuador

De Nederlanders vieren Sinterklaas op 5 december, de Vlamingen op 6 december. En de Nederlanders en Vlamingen in Ecuador kregen op 10 december de Sint op bezoek. De Franstalige Belgen hadden hem al enkele dagen voordien ontvangen. Bindende factor voor 'onze Sinterklaas' is de Nederlandse taal en de Nederlandse School in Quito. Een hele gezellige bedoening.

Anders dan in België en Nederland in deze periode, is het gewoonlijk lekker warm in de vallei rond Quito. Het was verzamelen geblazen in de grote tuin van Lies. De Nederlandse ambassadeur had voor een overvloed aan snoep gezorgd: speculaas, pepernoten, chocoladeletters, enzovoort. Maar voor de Vlaamse kinderen waren er ook nik-nakjes en mariabeeldjes. 

Meer dan 100 mensen waren aan het wachten op de Sint en zijn Pieten. Maar wat bleek? De staf was kwijt. Hij kon dus zich dus niet verplaatsen. Maar met een beetje geluk vonden de kinderen de staf in het nabijgelegen parkje, de fantasiepiet had hem 'geleend' omdat ie dacht er mee te kunnen vliegen. Niet dus.

Sint komt toe met paard en pieten.

De Sint had alles mooi in zijn grote boek genoteerd. Sommige ouders suggereerden dat hun zoon of dochter wel eens niet luisterde of niet zo goed had gepresteerd op school, maar de Sint besloot dat alle kinderen weer heel flink waren geweest het voorbije jaar. Opvallend: een kindje wordt rustig als ze een oor van iemand mag vasthouden (die van haar papa bijvoorbeeld) en Lukas wil absoluut piloot worden bij KLM of COPA (een Colombiaanse vliegtuigmaatschappij).

Wim (links) zorgt voor extra animatie, met muziek en andere leuke intermezzo's. Zo kan de Sint af en toe wat rusten. 

De Nederlandse ambassadeur (hier aan de micro) wil wel mee met de Sint naar Spanje. De ambassade wordt binnenkort immers gesloten.

Klik hier voor volledige fotoreeks van Sinterklaas in Quito

Bezoek uit Peru

Javier en Isabel zijn begin december enkele dagen op bezoek gekomen in Quito. Op een bepaald moment noemde ik Javier mijn vorige werkgever. Dat is natuurlijk oneer aandoen aan wie ze eigenlijk zijn. We kunnen hen intussen gerust 'vrienden voor het leven' noemen. Javier en Isabel zijn de initiatiefnemers van Tarpurisunchis, de Peruaanse NGO, waar Anneleen en ik twee jaar (2006 en 2007) hebben gewerkt. Sindsdien houden we contact.

Een fruitcocktail drinken in Mindo

We hadden veel tijd om bij te praten...  Ook over de (onderwijs)veranderingen in Ecuador en Peru. Blijkbaar kennen we de nieuwe, Peruaanse minister van onderwijs, Patricia Salas. En we deden een kleine tour in de omgeving van Quito: naar de vlindertuin van Mindo, overnachten in een bamboohutje en via een binnenweg naar Otavalo en Cotacocha, twee Indianenstadjes.

Isabel in haar nopjes. Twee oortjes van Uilenoogvlinders.

Javier lacht me uit met al die vlinders op me, maar is er zelf niet gerust in.

Vruchtbaar Ecuador

1 op 10 Ecuadoriaanse vrouwen in de vruchtbare leeftijd, is zwanger of geeft borstvoeding. Dat laat een busaffiche weten bij wijze van publiciteit voor INEC, het instituut voor statistiek (http://www.ecuadorencifras.com/). De meeste cijfers komen van de volkstelling van vorig jaar.

De grote misverkiezing

BVN (het Beste van Vlaanderen en Nederland) organiseert de grote misverkiezing. Wat missen de Nederlanders en Vlamingen als ze in het buitenland zijn? BVN is een samenwerking tussen de publieke televisiezenders van Vlaanderen en Nederland. Je kan in Quito bijvoorbeeld voor 200 dollar een satellietverbinding met BVN laten installeren.

De misverkiezing dus...
De Vlamingen zouden in de eerste plaats hun frietjes missen, de Nederlanders hun haring. Nu ja, voor ons staan de garnalen al op de tweede plaats. Ook een 'zeevrucht'. En geen Belgische mosselen dus! Bier staat op de derde plaats en beleg op de vierde plaats. Anneleen en ik denken dan vooral aan kaas..., voor de Nederlanders op de derde plaats. Opvallend: bij de Vlamingen staan familie/vrienden op de 7de plaats met 2,1 procent, bij de Nederlanders op de 5de plaats met 6,7 procent.

Anneleen heeft een buikje.

Elke trouwe bloglezer wist al langer dat Anneleen zwanger is. Ze is nu 5 en een half maanden ver. En dat is te zien...

Anneleen leest 'Jouw zwangerschapsbijbel'. De toekomstige grootmoeders hadden laatst beiden hetzelfde boek in cadeaupapier meegegeven. Maar het heeft geen zin om twee keer te lezen. Onze toekomstige baby is immers geen tweeling. Het wordt een zoon! En dat wil elke man volgens het Nederlandse boekje dat ik aan het lezen ben: 'Help, ik heb mijn vrouw zwanger gemaakt!'. En ook alle Ecuadorianen willen liefst beginnen met een zoon. Weet eigenlijk niet goed waarom.

We hebben een 3-tal boekjes met voornamen. Om de paar avonden lees ik de namen in alfabetische volgorde een voor een voor. In het boekje van 4000 namen zit ik nu aan 'Kuneke', een afgeleide van Koen. Onze vriend Koen raadt Koenraad aan. Andere collega's en vrienden doen ook suggesties, bijvoorbeeld: Fee, Robby, Jens, Maarten, Vincent, Lander, Toon, Cedric, Rik,... Ideeën blijven welkom. Je ziet, we zijn ernstig aan het studeren.

Vandaag ontving ik 2 kleine schoentjes uit Suriname. We horen dat de mama's en zussen in België babywinkels zijn aan het leegplunderen. En we hebben hier onlangs bevallen vrienden, die ons een en ander beloven. We moeten ons dus ook voorbereiden op wat we gaan nodig hebben.

Zijn er trouwens plots zoveel zwangere vrouwen? In ieder geval heb ik nog 2 andere collega's die zwanger zijn. Volgens mij hebben zij echter een ziekte... Zo gedragen ze zich toch. Eentje sleept zich de trappen op, ze is nochtans niet zo 'ver' als Anneleen, die mij nog steeds vlot voorbijzwemt. We trekken deze maand elke ochtend baantjes in het zwembad van een hotel. Anneleen heeft eigenlijk geen complimenten. Misschien te weinig? Van onze dokter hier horen we dat Ecuadoriaanse vrouwen zich nogal eens zielig gedragen als ze zwanger zijn in de hoop dat ze van hun man dan wat meer aandacht en zorg krijgen. Als ze plots 's avonds zin krijgt in aardbeien, moet de man daarnaar op zoek. Want als ie dat niet doet en er blijkt uiteindelijk iets mis te zijn met de baby, dan krijgt hij de schuld.

We mogen binnenkort op het werk een 'babyshower' verwachten. Dat is een feestje voor de zwangere vrouw, met cadeautjes en spelletjes. Nog voor het kindje geboren is. Iets typisch Amerikaans. Heb er al enkele meegemaakt. Nochtans is het niet de gewoonte dat mannen daarbij zijn. Moet zeggen dat het niet echt mijn meest favoriete activiteit is, maar misschien verandert dat als het onze beurt - of die van Anneleen - is.

Interessant om op andere verschillen in te gaan...?

Van Nederlandse vrienden weten we dat zij in principe maar 1 of 2 keer een echografie laten doen. Wij zijn intussen al 3 keer bij de 'echograaf' gepasseerd. Toch verschieten als je het wezentje in al zijn dimensies ziet. Hier in Ecuador is het de gewoonte dat als je het geslacht weet, dat ook meteen kenbaar maakt. Bij ons in België en Nederland dus niet. En hier geeft men meestal vooraf al een naam. Mijn collega Lepida sprak maanden voor de geboorte al over haar Camila.

De meeste Ecuadoriaanse kindjes worden geboren in een ziekenhuis of een kraamkliniek. Dus niet aan huis, zoals bijvoorbeeld in Nederland vaak gebeurt. Anneleen en ik gaan nu heel binnenkort op zoek naar een plek waar ze kan bevallen. We houden je op de hoogte van de evolutie...

Professioneel bezoek

In oktober en november hebben we - heb ik - met VVOB nogal wat bezoek ontvangen. Even opsommen:

- Roger Standaert, zopas gepensioneerd van het Ministerie van Onderwijs in Vlaanderen, maar onze internationale expert voor de Universidad Nacional de Educación.

- Mark Paquet, directeur Lerarenopleiding Artevelde Hogeschool, voor ons de expert in verband met profielen en curricula voor de lerarenopleiding.

- Carl en Rosanda van VVOB Suriname. Carl is daar verantwoordelijke voor lerarenopleiding, Rosanda is verantwoordelijke Communicatie. Zij waren hier met de rector van een lerarenopleiding.

- André Vyt uit Vlaanderen/België en Santiago Palacios uit Baskenland/Spanje. André is expert kwaliteitszorg en werkt voor Artevelde Hogeschool en PROSE. Santiago is professor aan de Baskische universiteit EHU.

- Een delegatie van VLIR-UOS. Een groepje van 4 mensen die kwamen nagaan of hun strategie voor Ecuador wel klopte met de noden en vragen van hier.

- Elke Broothaers van Klasse, het Ministerie van Onderwijs. Zij is videojournaliste en kwam hier interviews doen, vooral met studenten lerarenopleiding.

En dan heb ik het nog niet over de 2 Colombianen, een Argentijnse en een Ecuadoriaanse die we inhuren om curricula voor ons (de UNAE - Nationale Universiteit van Onderwijs) uit te werken...

Veel beweging dus...

Roger Standaert, Mark Paquet, Carl Beel en Rosanda Courtar in actie. De eerste week werken we op het ministerie, de tweede week is er een congres over intercultureel onderwijs in Riobamba.We organiseren een etentje met hoge 'mieten' van het Ministerie en alle experten en consultants, ook de rectoren van pedagogische universiteiten van Mexico en Argentinië

Hier aan het werk rond de methodologie voor het bepalen van het lerarenprofiel

André Vyt en Santiago Palacios, twee experten in kwaliteitszorg, op kantoor van VVOBNet voor de cursus geeft Miguel, vicerector van de Universidad Técnica del Norte, uitleg over de bouwplannen van zijn universiteit.
André in actie, met een 2-daagse over integrale kwaliteitszorg
We linken VLIR met SENESCYT (het Ministerie voor Hoger Onderwijs) VLIR-delegatie op kantoor van VVOB. In het midden onze kersverse Programme Manager: Wouter Van Damme
Soms wordt ook onze 'huistolk' Els ingeschakeld, bijvoorbeeld: tijdens een meeting van de Ecuadoriaanse universiteiten. Ik mag er ook een 'optreden' geven.
Met Elke van Klasse naar de bergen, de kust en de jungle voor opnames in scholen en lerarenopleidingen.

Het lerarenprofiel voor Ecuador

De laatste maanden heb ik - naast het werk voor de creatie van de 'Universidad Nacional de Educación' - ook kunnen bijdragen in de constructie van het lerarenprofiel. Het Ministerie van Onderwijs had bepaald dat eerst de 'beste scholen' (volgens de nationale proeven van 2008) zouden worden bezocht en geobserveerd. Mijn collega, Norma, en ik gingen dus ook mee een aantal scholen bezoeken. Rijke, private scholen in grote steden en arme, publieke scholen in afgelegen gebieden. Altijd interessant om de lessen te kunnen observeren en interviews te doen met leerkrachten en directie. Je leert zo veel over het onderwijssysteem in de praktijk.

Maar de bedoeling om daaruit een lerarenprofiel af te leiden leek ons een beetje raar. En uiteindelijk geeft het Ministerie zelf toe dat ze uiteindelijk veel klassieke lespatronen hebben gezien. Ze verwezen naar het soort proeven, die ook vooral polsten naar het reproduceren van kennis. In de klassen van de scholen die ik bezocht, zag ik inderdaad dat de leerkracht steeds alles in handen heeft, kinderen moeten gewoon herhalen en uitvoeren wat de leraar zegt. Volgens strakke vooraf bepaalde schema'tjes. Er is weinig variatie in didactiek. De kinderen mogen alleen af en toe antwoorden. Een passieve bedoening voor hen. En vaak is er weinig uitdaging aan voor hen.

Een leerling mag wat voorlezen van de juf.Ik verveel mij, dus speel ik wat met de haren van degene die voor mij zit. Soledad, een van de jonge onderzoeksters (een sociologe), interviewt de leerkracht. Wat zijn je doelstellingen? Hoe bereik je die? Etc.
Sommige scholen die we bezoeken, zijn niet makkelijk te vinden. Lokale bewoners sturen ons naar alle kanten.
In een school waar een leerkracht meerdere leerjaren voor zich neemt, is de klas ingedeeld in verschillende groepen.
Een meisje dat alleen is in haar groep, wordt voortdurend afgeleid...
Als het pauze is, rennen alle kinderen naar een lokaal. Wat is daar dan te doen? Er staan computers met (educatieve) spelletjes...
De les begint terug in een andere school. Buiten! Links op de foto zie je een van de 'onderzoekers'.
Tijdens de pauze spelen deze kinderen met wat ze tijdens de les niet mochten. En een hond komt even binnenpiepen. De schoolbezoeken zijn intussen afgerond. We zijn gestart met interne workshops waarbij we moesten bepalen hoe we het lerarenprofiel zien. Mijn bekommernis is dat verschillende onderdelen van het ministerie aan een of ander onderwijsprofiel werken, elk op een andere manier, om uiteindelijk telkens een andere interpretatie te hebben van wat een profiel is. Bovendien waren er - met de steun van OEI - al 'standaarden' voor de leerkracht uitgewerkt die in principe ook al konden dienen voor het profiel.
Met de hulp van de komst van Roger Standaert (vanuit zijn macro-visie) en Mark Paquet (met zijn visie vanuit een lerarenopleiding) eind oktober slaagden we erin een voorstel uit te werken dat zowel een eigen methode oplevert voor de constructie van het lerarenprofiel - rekening houdend met de standaarden - als een oplossing aanreikt om de verschillende onderwijsprofielen op elkaar af te stemmen.

De komende maanden zullen we zowel binnen als buiten het Ministerie werken aan de indicatoren voor het lerarenprofiel. We hopen tegen eind dit jaar, begin volgend jaar dit proces af te ronden. Kan wel iets op gang brengen in de klas... Als je bijvoorbeeld in een indicator suggereert dat klasafspraken echt in overleg met de leerlingen worden bepaald, dan kan je wel iets doen bewegen in de klas. Boeiend, hoor! Bedoeling is twee niveaus van het lerarenprofiel te bepalen: die van de pas afgestudeerde of beginnende leerkracht en die van de leerkracht met ervaring. Wordt dus vervolgd...